Evrim Teori midir? Teori, İspatlanmaya Mahkum Değil Midir?

Halk arasında bir ön kabul var. “Evrim bir teoridir, bu yüzden ispatlanmamıştır...”. Bu ön kabul ile elbet karşılaşmışsınızdır diye düşünüyorum. Yada bizzat siz insanlara evrimden bu şekilde bahsediyor olabilirsiniz. Ne olursa olsun, bu duyduklarınız/anlattıklarınız, sizin teori kavramını halk dilindeki anlamıyla duyduğunuzu/kullandığınızı gösteriyor. Teori kavramının bilimdeki anlamı ise tamamen farklıdır.

Öncelikle teorinin açıklamasını yapalım. Teori: Bilimsel bir yasanın, “nasıl” ve “neden” sorularıyla açıklanmasıdır. Evet, teorinin açıklamasını yaptık, şimdi bunu evrime uyarlayalım. Tanımda “bilimsel bir yasanın” diyor, öyle değil mi? Yani deney ve gözlemle ispatlanmış, hakkında makaleler yayınlanmış, üzerinde detaylıca araştırmalar yapılmış ve bilim camiası tarafından %99 kabul edilmiş bir yasanın, “nasıl” ve “neden” sorularıyla irdelenip, açıklanmaya çalışılmasıdır. Charles Darwin yıllarca süren araştırma ve gözlemleriyle “Türlerin Kökeni” kitabını yayınlamasının ardından, evrim tüm dünyada duyuldu ve bilim insanları uzun süre bu konuyu tartıştı. (Günümüzde bu tartışmalar halen sürmektedir. Tartışma dediğimiz aslında, fikir ve bilgi alışverişidir). Bu tartışmaların neticesinde “Evrim”i sınamak adına, onu belli başlı sorulara tabii tuttular. Bu sorulardan aldıkları cevapları kaydettiler ve kategorilere ayırdılar. “Evrim Nedir?” sorusunu cevapladıktan sonra Evrim’in nasıl çalıştığına baktılar. Fosillerden ve gen haritalarından, bu yasayı sınadılar ve gerçekliğini ölçtüler.

Bildiğiniz gibi bilimde bir hipotez ortaya atıldığı zaman, bilim insanları tarafından o hipotez çürütülmeye çalışılır. İşte bu, o hipotezi sınamaktır. Eğer o hipotez, birebir gerçekliği anlatıyorsa, ne kadar çürütmeye çalışırsanız çalışın (burada ki çürütmek inkar etmek değil, o hipotezin aksini söyleyen kanıtlar aramaktır!) çürütemezsiniz. İşte bilim insanları, gelen her veriyi ve analizi değerlendirerek bir kanıya varırlar. Evrim’i çürütmeye(aksini iddia eden kanıtlar aramaya) çalışan bilim insanları, her buldukları kanıt, evrimi çürütmek bir yana dursun, evrimi destekler niteliktedir. İşte bu sebeple evrim zaten halihazırda kanıtlanmış bir yasadır.

Gelelim evrim ispatlanmamıştır, hala teori olarak kalmıştır diyen sayın araştırmayan, kulaktan dolma bilgilerle hareket eden arkadaşlara. Teori, dediğimiz gibi, yasanın araştırılmasına verilen isimdir. Evrim de bu araştırmaya/sınanmaya tabi tutulduğu için, bu araştırmaların/sınamaların ve sorulan soruların, alınan cevapların bütününe biz “Evrim Teorisi” diyoruz. Çünkü bu bir doğa yasası ve bu doğa yasası araştırılmaya/çözülmeye mecbur. Biz çözsek de çözmesek de, bu yasa var oldu/ var olacak.