Evrimsel Biyoloji Öğrenmek Bize Ne Kazandırır?

Bu zamana kadar sürekli evrimsel biyolojiyi anlattım (temel düzeyde). Lakin evrimsel biyoloji öğrenmenin bize getirisine hiç değinmedim. Bu yazımda evrimsel biyolojinin bize getirilerini konuşmak/tartışmak istiyorum.

İlk olarak evrimsel biyoloji, özellikle bu topraklarda yaşayan bizler için “aykırı” olmayı öğretir. Biliyorsunuz ki Türkiye’de “evrim” bir tabu haline gelmiş durumda ne yazık ki. Siz evrimsel biyoloji öğrendiğinizde, bu tabulara bir darbe vurmuş oluyorsunuz. Tabular da milletleri geriye götürmekten başka hiçbir işe yaramadığı için, aslında çok doğru bir şey yapıyorsunuz. Her geçen gün bu tabulara onlarca darba vuruluyor. Bu sevindirici bir durum, eminim ki her gün yüzlerce insan evrimsel biyolojiyi (doğru kaynaklardan) öğreniyor ve kendisini yetiştiriyor. Bu insanlar, “aykırı” bir bilgiyi öğrendikleri için aslında kendilerini toplumun oluşturduğu kalıba sokmayı reddetmiş oluyorlar. Sıradanlıktan kaçınmakla kalmıyor, bir taraftan da özgün olma yolunda ilerliyorlar.

Tabulardan devam etmek gerekirse, evrimsel biyoloji öğrenen insanlar, bunun yanında eleştirel düşünceye de büyük bir adım atıyorlar. Kendi önyargılarını kırıp bu konu hakkında anlatılan bilgileri öğrenip, kendi süzgeçlerinden geçiriyorlar. Burada odaklanmamız gereken nokta “önyargılar”. Birçok insan evrimsel biyolojiyi önyargılarına rağmen öğreniyor ve bu muazzam bir şey. Önyargılarını bir kenara atabilen insanlar, doğru kaynakları araştırıp buluyor ve doğru bir şekilde öğreniyorlar. Bu doğru kaynak arayışı, onların “araştırma” duygularını da geliştiriyor ve başka alanlarda da araştırma yapıyorlar. Esasında insan bir kere o “önyargı” denen kelepçeden kendisini sıyırabildiği vakit, her alanda kendisini geliştirebiliyor. İşte evrimsel biyoloji, bu önyargıların kırılması yolunda en temel adımlardan bir tanesidir.

Evrimsel biyoloji öğrenen birisi, doğaya bakmak zorundadır. Doğaya bakan ve doğayı öğrenen insan, toplumun ve dinlerin getirdiği birçok norm ve tabunun ne kadar saçma olduğunu görebilir. Hayvanlar hakkında araştırmalar yapan, doğanın işleyişine şöyle bir göz gezdiren kişi, örneğin bir tabu olan “eşcinsellik” konusunun doğada sıradan bir şey olduğunu hemen görebilir. Birçok hayvanın karşı cins yerine hemcinsiyle ilişkiye girdiğini, insanların da bunu yapmasının normal olabileceğini görür ve düşünceleri sil baştan şekillenebilir. 

Onedio

Düşüncelerini bir kez daha şekillendirebilmekte, her insanın yapabildiği/yapabileceği bir şey değildir. Çünkü bir insan düşüncesini değiştiriyorsa, o insan aslında “öz eleştiri” yapıyordur ve bazı düşüncelerinin doğru olmadığını fark ediyordur. Birçok insan ise bu kapasiteye sahip değildir. “Özeleştiri” yapabilmek bir beceridir. Tamamen kişinin kendisine olan saygısına ve duyduğu güvene bağlıdır. Kendisine karşı güven duymayan bir insan, düşüncelerini değiştirmeye cesaret edemez çünkü kendisine hesap veremez! Ona göre bu durum korkunçtur. Bir yola girmiştir ve tabiri caizse “döneklik” etmemelidir. Ona göre düşüncelerini değiştirmek/yeniden şekillendirmek “dönekliktir”. Bir savunduğunu kırk yıl savunur ve bu hayattan hiçbir şey öğrenemeden çeker gider.

Ayrıca evrimsel biyoloji insana, insanın hangi süreçlerle bu günlere geldiğini öğretir. Bu zamana kadar gelip geçen bütün canlı türlerini gözlemlemesini ve kendisiyle onların ortak özelliklerini keşfetmesini sağlar. Bu durum da kendisini keşfetmesini sağlar işte! Geçmişini öğrenen insan, atalarının neler yaptığına bakar ve bu şekilde kendi kapasitesinin farkına varır. Tıpkı tarih öğrenmek gibidir, tarih sayesinde geçmişten ders çıkartan devletler ve evrimsel biyoloji sayesinde geçmişten ders çıkartan bireyler…