Evrimi Öğrenmek İçin Başvurabileceğiniz Kaynaklar

Birkaç okurum bana evrim ile ilgili birkaç kitap tavsiyesinde bulunmamı istemişti. Kendileri evrimi öğrenmeye yeni başlıyorlardı ve nereden başlayacaklarını bilmiyorlardı. Ben de onlara bildiğim kadarıyla kitap ve bilimsel oluşum tavsiye etmeye çalıştım. Biraz düşündüm ve bunu kaleme alıp herkesle paylaşmanın daha faydalı olabileceği kanısına vardım. Bu şekilde eğer kaynak ve kitap merak eden var ise, bu yazımda paylaşacağım kaynaklara göz gezdirebilirler.

1-) Eugenie C. Scott- Evrim mi Yaratılışçılık mı?

Evrim öğrenme yoluna girdiyseniz, bu kitapla başlamanızı tavsiye edebilirim. Bu kitapta evrim ile yaratılışçılık sosyal, politik ve kültürel olarak karşılaştırılıyor. Eğer ki yaratılışçılığı sıkça duymuş ve belki de benimsemiş biri iseniz, bu kitabı alıp alternatif cevapları görebilir ve evrim ile olan karşılaştırmaya bizzat şahit olabilirsiniz.

2-) Steve Jones- Neredeyse Bir Balina

Belki de birçoğunuz girişte neden Charlis Darwin’in evrimi ortaya attığı ve ilk kez sistemleştirdiği eseri olan Türlerin Kökeni’ni yazmadığımı merak ediyordur. Cevabı çok basit, bunun sebebi türlerin kökeninin yaklaşık 150 yıl önce yazılmış olmasıdır. Yani güncellikten epey bir uzak diyebilirim. Türlerin Kökeni yerine size Neredeyse Bir Balina kitabını tavsiye edebilirim. Bu kitap bir nevi Türlerin Kökeni’nin baştan yazılmış (güncellenmiş) halidir. Darwin zamanında gen gibi olgular bilinmediği için, Darwin’in bilgisi (günümüze kıyasla) bir hayli kısıtlıydı. Aradan geçen bu bir buçuk asırda evrime birçok yeni teori ve sistem eklendi/çıkartıldı.

3-) Ronald Giphard & Mark Van Vugt- Uyumsuzluk

Bu kitap, ilkel insan beyninin günümüzde ne denli zorluklar çektiğini ve kendi yarattığı bu (medeniyet) ortama ayak uydurmaya çalışırken nasıl da başarısız olduğunu anlatan enfes ve kolay okunur bir kitap. İnsan beyninin ve insanın evriminin yüz binlerce yıl sürmesine rağmen, insan bu içerisinde bulunduğu medeniyeti birkaç asırda inşa etmiştir. İşte bu duruma hazırlıksız yakalanan insan beyni, kim bilir hangi konularda zorluklar (uyumsuzluklar) yaşamaktadır.

4-) Jack London- Adem’den Önce

Bu kitap, yaklaşık 100-130 sayfalık kısa bir romandır. Şahsen ben, hiçbir kitaptan bu kitapta olduğu kadar verim alamadım. Yazar insan evrimini hikayeleştirerek enfes bir şekilde okuyucuya aktarıyor. Okurken zamanın nasıl geçtiğini anlamak bir yana dursun, o zamanı ve olayları bizzat yaşıyor ve tecrübe ediyorsunuz.

Kitap içeriğinden kısaca bahsetmem gerekirse, 3 farklı insan topluluğu bulunuyor ve bu insan toplulukları birbirlerinden oldukça farklılar. Birinin yapabildiğini diğeri yapamıyor (örneğin sözlü iletişim kurmak) ve bu sayede birbirlerine avantaj sağlayıp doğal seçilimde baskın konuma geçiyorlar…

5-) Yuval Noah Harari- Sapiens

Bu kitabı duymayan yoktur diye düşünüyorum. İnsanın yaklaşık 50 bin yıl öncesinden günümüze kadar olan evrimi ve devrimleri inceliyor. Bu devrimleri 3 başlık altında toplayan yazar, bunlara “bilişsel devrim”, “tarım devrimi” ve “bilimsel devrim” isimlerini veriyor. İnsanın özellikle kendisinin farkında olduğu zamanlardan ele alıp tarım yapmaya başlamasıyla kendisine en büyük kötülüğü yaptığından bahsediyor. İnsan evrimine meraklı iseniz şayet, bu kitapla başlayabilirsiniz. Çok hafif ve anlaşılır bir kitap olup, dünyada oldukça popülerdir de…

Bundan  sonra paylaşacağım üç kitap Richard Dawkins’in kitapları olacak. Bildiğiniz gibi kendisi ateizmin ve evrimin savunucularının başında geliyor. Eğer evrim hakkında en azından temel düzeyde bilginiz yok ise, lütfen bu kitaplarla evrimi öğrenmeye başlamayın. Bu ve paylaşacağım diğer iki kitap, oldukça ağır kitaplardır. Biraz daha yoğun anlatım olmakla beraber örneklendirmeleri daha komplike olup, bilimsel terimlere biraz daha fazla yer vermektedir.

Wikipedia

6-) Richard Dawkins- Gen Bencildir

Bu kitap temelde genleri esas alsa da, canlılığın evrimine dair içerisinde birçok bilgi barındırmaktadır. Canlıları, sadece onların genlerini taşımakla görevli birer taşıyıcı olarak gören Dawkins, canlıların bencil ve özgeci davranışlarına da örneklendirmelerle yer vermektedir.

7-) Richard Dawkins- Kör Saatçi

Kör Saatçi kitabı, esasında evrenin ve canlıların “tanrı” olmadan var olamayacağını ve bunun imkansız olduğunu öne süren yaratılışçılara cevap niteliğinde bir kitaptır. Richard Dawkins bu kitaba Kör Saatçi ismini verirken aslında temel aldığı şey, tanrının kör bir saatçi olabileceği idi. Çünkü doğaya ve evrene baktığımızda eğer bunu bir tanrı yapıyorsa, muhtemelen bunları kör bir şekilde yapıyordur. Çünkü tutarsızlıklar ve rastgelelikler bolca mevcuttur. İşte kör saatçi sıfatına layık görülen esasında tanrıdır.

8-) Richard Dawkins- Yeryüzündeki En Büyük Gösteri

Evrimin biraz daha irdelenmesi gerekiyor diye düşünüyorsanız şayet, Yeryüzündeki En Büyük Gösteri isimli bu eşsiz kitabı okumanızı kesinlikle tavsiye ederim. Doğada bulunan birçok şeyi inceleyen ve oldukça tutarlı bir biçimde yorumlayan Dawkins, insanın adeta kafasını karıştırma konusunda ustalaşmış gibi görünüyor. Evrim ve doğa hakkında içinizden “vay be” demek için bu kitabı okumanız gayet tutarlı olur diyebilirim.

9-) Evrim hakkında yazdığım yazılarımı okuyabilirsiniz.

Henüz kitap yazacak kadar işinde ustalaşmış ve profesör olmuş biri değilim. Bu yaptıklarımı hobi olarak yapıyorum. Elimden geldiğince insanlara evrimi anlatmaya ve ön yargılarını kırmaları konusunda yardımcı olmaya çalışıyorum. Eğer evrim hakkında herhangi bir bilginiz yoksa, buraya tıklayarak evrime giriş başlıklı yazımı okuyabilirsiniz. Orada evrimden kısaca bahsederek, en azından okuyucunun ilgisini çekmeyi amaçladım. Bunun yanında evrimin bir "teori" olduğunu ve ispatlanmadığını iddia edenlere cevap olarak da yazdığım yazıma buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. 

Sitemizde daha evrimle alakalı ve evrimin mekanizmalarını işlediğim, evrim hakkında kafa karıştıran sorulara değindiğim birçok yazım var. O yazılarıma da buraya, buraya ve buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.